Хятадын гэх тодотголтой хvнсний бvтээгдэхvvнийг худалдаж авахаа зогсооё хvмvvс ээ. Хятадын цусыг монголын цустай хэзээ ч бvv холиоч охид, бvсгvйчvvд э

May 20, 2007

Саяхан хоёр оюутан бэлэн гоймонгоос хордож амь насаа алдсан эмгэнэлт хэрэг гарсныг уншигчид санаж байгаа байх. Эдгээр хvvхдvvд 150-ийн бэлэн гоймонгоос хордсон болох нь шинжилгээгээр тогтоогдоод байгаа юм. Уг бэлэн гоймонг хятадууд єєрсдєє хэрэглэдэггvй гэнэ. Манайхан аль хямд тєсрийг нь бодоод Эрээнээс зєєсєєр л байх. Хятад Улс гадаадад экспортлодог хvнсний бvтээгдэхvvнийхээ жагсаалт болон нэрсийг манай улсаар долоон жил гуйлгаж байж энэ оны нэгдvгээр сард єгсєн билээ. Тэгэхлээр манай улс тэдний хэрэглэдэггvй хvнсийг “далд” оруулж, хэдэн тєгрєгєє шулуулж байсан байгаа юм. Манай хойд хєрш ОХУ л гэхэд иргэдийнхээ эрvvл мэндэд их анхаардаг улсын тоонд ордог гэнэ. Иймдээ ч тус улс єєрийн хилээр хятадын хvнсний бvтээгдэхvvн оруулж ирэхийг хориглосон байдаг. Харин манай улсын хувьд эсрэгээрээ. Худалдааны тєв, зах, дэлгvvр, ТVЦ гээд ер нь хаана л хvнсний бvтээгдэхvvн худалдааж байна тэнд хятадын гэх тодотголтой хvнсний бvтээгдэхvvн заавал байх ёстой юм шиг байж л байдаг.

За тэгээд хvнсний ногоог бол vргэлж Эрээнээс зєєдєг. Энэ ногоо, жимсийг чинь хятадуудын баасаар тарьдаг юм гэж ирээд л идээд байдаг. Даанч монголынхоо хєрс шороонд ургасан тємс, лууван зэргээ худалдаж авдаг нь цєєн. Энэ байдалд иргэдийг буруутгах аргагvй. Учир нь бидний авдаг цалин хэд билээ гэдгээ бодолцох хэрэгтэй байх. Авдаг хэддээ тааруулаад л аль хямдыг сонгох иргэдэд буруу єгєх аргагvй. Гэхдээ хятадын гэх хvнсний бvтээгдэхvvнээс хагацахад хамгийн энгийн мєртєє vр дvнтэй арга бол хилээр оруулж ирэхийг л хориглох явдал гэдэгтэй олон хvн санал нэгдэх байх. Тэгсэн мєртєє дарга гэх гуншинтай эрхмvvд vндэсний vйлдвэрлэлээ дэмжиж ажиллана гэж телевизийн “од” болж баахан ярьдаг. Vнэхээр дэмжээд, туслаад байна уу гэхээр нvдэнд харагдаж гарт баригдах зvйл байхгvй хэвээр л байна. Орос ах нарыг дуурайж, тэднээс суралцаж яагаад болохгvй гэж. Цаана чинь хятадууд “хойноос ирээд хот манайх, хотонд ирээд хонь манайх” гэдэг болоод байгаа юм биш vv. Дахиад л хятадуудын хийж байгаа хvнсний бvтээгдэхvvнээс нэг ангийн 60 гаруй хvvхэд хордсон. Баян-Єлгий аймгийн Толбо суманд єнгєрєгч хоёрдугаар сарын зургаанд сургуулийн дотуур байрны 62 сурагч хордлогод орж татдаг євчин тусаад байгаа. Эдгээр хvvхдvvд хоолноос хордлого авсан бєгєєд хvнд металлын хордлого гэдгийг тус суманд ажиллаад ирсэн мэргэжлийн хvмvvс хэлж байгаа юм. Одоогоор нэг хvvхдийн биеийн байдал муу байгаа бєгєєд Хордлогын яаралтай тусламжийн vндэсний тєвд эмчлvvлж байгаа. Чанаргvй, хямд гурил, давс хэрэглэж байсан сургуулийн захиргаанаас тус хvvд зєвхєн Баян-Єлгийгєєс нийслэлд ирэх зардлыг л єгсєн байна. Харин дахин хvvгийн биеийн байдал ямар байгаа талаар нэг ч удаа асуугаагvй гэдгийг хvvгийн аав хэлж байсан.

Нэг сургуулийн 60 гаруй хvvхэд металлын хордлогод ороод байхад Эрvvл мэндийн яам нийтэд мэдээлэлгvй єнгєрч. Харин эрvvл ахуйн хяналтын байцаагч нар элдэв тємєр, хольцтой будаа орж ирдэг цаг єнгєрсєн гэх. Гэтэл єчнєєн хvvхэд хордуулсан элдэв гурил, исгэгч, давс аль нь ч гэсэн энэ хатуу, чанга хяналтын хаагуур нь ороод ирчихсэн нь хачирхалтай. Бас л хятад иргэдийн хууль бус vйл ажиллагаанаас болж Дархан-Уул аймгийн Хонгор сумын таван мянга гаруй иргэн уух усгvй болсон. Тэд зєвхєн мал хордуулаад зогссонгvй, єнєєдєр Хонгор сумын цэцэрлэгийн хvvхдvvд хордлого єгч шингэн алдаж байгааг албаны эх сурвалж хэлсэн юм. Гар аргаар алт олборлогч дээрх хятадуудад тус дvvргийн Засаг дарга зєвшєєрєл олгож, тvvний дvv дээрх хятадуудтай хамтран ажилладаг байж. Ажлын хэсгийнхнийг шалгахад их хэмжээний нэр хаяг нь тодорхойгvй химийн бодис байсан гэнэ.

Онцгой хортой химийн бодис, элдэв чанаргvй хvнсний бvтээгдэхvvнээрээ хордуулаад зогсохгvй хэсэг бvлгээрээ нийлж зодож, цохидог болжээ. Хамгийн сvvлд л гэхэд єнгєрсєн баасан гарагт Нийслэлийн Баянзvрх дvvргийн нутаг дэвсгэрт барилга барьж буй Хятадын хєрєнгє оруулалттай “Хуан-Ли” компанийн хятад ажилтан Лу овогт Жан Фэн гэгч хамгаалагч монгол залууг зодож танхайрсан хэрэг гарсан. Тэрбээр дэлгvvрээс таван шил шар айраг авч барилга руу орох гээд хамгаалагчид баригдсан аж. Хуульд зааснаар ажлын байранд архи, согтууруулах ундаа хэрэглэхийг хориглосон байдаг юм байна. Тус барилгыг гэрээгээр хамгаалдаг “Цагаан бvргэд” хамгаалалтын албаны хамгаалагч Т тэднийг ажлын байранд согтууруулах ундаа хэрэглэхийг хориглосных нь тєлєє ийн зодож танхайрсан гэнэ. Хамгаалагчийн биеийн байдал гайгvй байгаа юм байна. “Хуан-Ли” компанийн барилга дээр 46 хятад иргэн ажилладаг гэнэ. Харин танхайрсан хятадуудыг тvр саатуулан Баянзvрх дvvргийн Цагдаагийн хэлтэс шалгаж байгаа юм байна.

Манай барилгын компаниуд монголчуудаа голж, хятад иргэдийг хэдэн зуугаар нь авч ирэн барилга бариулдаг. Гэтэл тэд орой vдэш орилж хашгаран, охид бvсгvйчvvдийг маань татаж чангаан айлгаж ичээх явдалд бvр дасчихаж. Барилгын компаниуд монголчуудаа барилга бариулж сургах тал дээр бага боловч хєрєнгє оруулалт хийвэл “Голсон юм голд орно” гэдэг л болох байлтай. Ташрамд дурдахад, єнгєрсєн онд гадаадын иргэн гэмт хэрэгт холбогдсон байдлыг авч vзвэл хятадууд ихэнх хувийг эзэлж байгаа гэнэ. Сvvлийн гурван жилд л гэхэд 122 хятад иргэн гэмт хэрэг vйлдсэн гэсэн судалгаа байдаг юм байна. Эдгээр хvмvvсийн vйлдэж байгаа гэмт хэргийг ангилахад бусдын бие махбодид гэмтэл учруулах мєн хилээр хууль бус эд зvйлс оруулж ирэх зэрэг гэмт хэрэгт холбогддог аж. Тvvнчлэн монгол иргэдийн эрх ашгийг зєрчсєн гэмт хэрэгт их ордог байна. Хятадын хєрєнгє оруулалттай vйлдвэрvvдэд ажиллаж байсан, ажиллаж байгаа иргэд ямар нэгэн шахалт, дарамтад орсон л байгаа. Сэтгэл тайван, дарамт шахалтгvй хятадын vйлдвэрт ажиллаж байгаа хvн бараг байхгvй гэхэд хилсдэхгvй.

Энэ байдал бол манайд vйлчилж байгаа батлагдаагvй хуулиудын нэг. Vvнд хариуцлага тооцдог байгууллага, хvн байдаг эсэхийг мэдэх хvн гарын арван хуруунд л багтах биз. Єнєєдрийн байдлаар, 30 хоног хvртэлх хугацааны оршин суух албан ёсны зєвшєєрєлтэй 9000 гаруй хятад иргэн байдаг юм байна. Харин оршин суух зєвшєєрлийн хугацаа нь дууссан, хууль бусаар амьдарч байгаа хичнээн хятад иргэн нийслэлд байгааг хэлэх боломжгvй байгаа юм. Эх оронд минь ирж та биднийг доромжилж, Монголын хууль дvрмийг уландаа гишгэж байгаа хятадуудыг vтэр тvргэн хєєж гаргая. Хятадын гэх тодотголтой хvнсний бvтээгдэхvvнийг худалдаж авахаа зогсооё хvмvvс ээ. Хятадын цусыг монголын цустай хэзээ ч бvv холиоч охид, бvсгvйчvvд ээ…